Toen Yves Jongen, burgerlijk ingenieur elektronica (UCL) en licentiaat nucleaire wetenschappen, directeur was van het Cyclotron Research Center aan de UCLouvain, kwam hij op het idee om kleine deeltjesversnellers te creëren die speciaal waren aangepast voor klinisch gebruik. In 1986 richtte hij Ion Beam Applications op, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor de diagnose en behandeling van kanker. 

Het was een groot succes, en dat is het nog steeds! In bijna 40 jaar tijd is de kleine spin-off van de UCL uitgegroeid tot een wereldleider in nucleaire geneeskunde en protontherapie, een vorm van radiotherapie waarmee de tumor heel precies kan worden aangepakt terwijl de schade aan het omliggende gezonde weefsel wordt beperkt. IBA ontwikkelt ook dosimetrieoplossingen voor radiotherapie en medische beeldvorming, evenals deeltjesversnellers voor sterilisatie of het verbeteren van de weerstand van materialen. Olivier Legrain is de huidige CEO. Hij volgt Pierre Mottet op, die Voorzitter van de Raad van Bestuur is.

U bent afgestudeerd in Economie (ULB) en zette uw eerste stappen bij IBA in 1996, maar pas in 2012 werd u CEO.  Kunt u ons iets vertellen over uw 28-jarige carrière bij IBA, waarvan u een deel in het buitenland hebt doorgebracht? Wat motiveerde u om deze functie te aanvaarden?

Olivier Legrain: Ik begon mijn carrière bij IBA voordat het bedrijf naar de beurs werd gebracht, toen het nog relatief klein was. We hadden slechts honderd werknemers en onze omzet lag rond de €20 miljoen. Als financieel controller kreeg ik de kans om dit hoogtechnologische maar toch diep menselijke bedrijf vanuit al zijn verschillende invalshoeken te ontdekken, zowel financieel als operationeel. Vijf jaar later, toen het bedrijf vertienvoudigd was, nam ik het over als hoofd van de divisie Dosimetrie, met hoofdkantoor in Uppsala, Zweden.

Het was mijn eerste expatervaring en een “waaraan mijn gezin en ik goede herinneringen hebben”. In 2004 verhuisden we naar Washington, waar ik het management overnam van de dochteronderneming die gespecialiseerd is in de productie van isotopen voor nucleaire geneeskunde. Deze Amerikaanse ervaring was rijk en essentieel voor mij, aangezien de Verenigde Staten vandaag een van de belangrijkste markten van IBA vormen. Na mijn terugkeer uit de VS besloot ik een sabbatical te nemen om met mijn gezin rond de wereld te zeilen. Tijdens een van onze tussenstops kwamen Yves en Pierre me opzoeken en boden ze me de kans om de leiding van de groep over te nemen. Terug naar Louvain-la-Neuve in 2012. Het was en is nog steeds een grote eer en een geweldige kans om aan het roer te staan van een schip als IBA. De Groep speelt een beslissende rol in de strijd tegen kanker en niets is zo motiverend. Ik ben blij dat ik aan het hoofd sta van zo’n team dat zulke doelen nastreeft en dat we op koers zijn gebleven voor succes en groei.  Vandaag zijn we wereldleider in onze vier activiteitsdomeinen en we hebben nog steeds grote ambities.

Wanneer beleefde het bedrijf een fundamentele boom?

Het is moeilijk om een specifiek moment te kiezen, omdat IBA sinds de oprichting continu is gegroeid. Er zijn echter een paar beslissende stappen geweest toen nieuwe markten en nieuwe kansen zich openden. Ik denk hierbij aan de ontwikkeling en installatie van de eerste deeltjesversneller, die het mogelijk maakte om in 2001 de allereerste patiënt met protontherapie te behandelen in een ziekenhuisomgeving in Boston, in samenwerking met onderzoekers en oncologen van de Harvard University. Vervolgens was er in 2010 de Cyclone® 70, de eerste cyclotron met hoog vermogen, die de mogelijkheid opende om isotopen op grote schaal te produceren. Vandaag de dag lijken zich nieuwe perspectieven te openen op het gebied van sterilisatie met elektronenbundels of röntgenstralen, die een ideaal alternatief vormen voor bestaande oplossingen die giftiger zijn en beperkte middelen hebben.

IBA heeft 4 business units: protontherapie, dosimetrie, RadioPharma oplossingen en industriële sterilisatie.  Vertel ons meer. Wat is hun marktaandeel? Hoe zijn ze wereldwijd gepositioneerd?

Protontherapie is de meest geavanceerde vorm van radiotherapie. We hebben waarschijnlijk de meest complete en betrouwbare oplossing in deze zeer specifieke markt. Bijna één op elke twee protontherapiecentra ter wereld is uitgerust met een IBA-versneller. IBA Dosimetrie ontwikkelt instrumenten en toepassingen om apparatuur te kalibreren en radiotherapie- en medische beeldvormingsbehandelingen te doseren. We kunnen niet echt spreken over marktaandeel in dit domein, gezien de diversiteit van producten en toepassingsgebieden, maar we kunnen zeker stellen dat IBA een van de belangrijkste spelers is in de dosimetriesector. RadioPharma Solutions ontwerpt versnellers voor de productie van isotopen (radioactieve tracers die gebruikt worden in de nucleaire geneeskunde). Industrial Solutions creëert versnellers voor sterilisatie door middel van E-beam en X-Ray en voor het verbeteren van de sterkte van materialen door cross-linking. Ook op deze twee gebieden zijn we wereldmarktleider.

Verder lezen? Download het volledige interview hieronder.